Czas trwania i charakter sztuki dziecka.
Począwszy od pierwszych lat do czternastego roku życia dziecko wypowiada się rysunkiem i barwą w sposób dość jednakowy. To znaczy, że mimo zmian, jakie zachodzą w jego umyśle w miarę dojrzewania, twórczość ta stanowi pewną zamkniętą całość. Ma ona bowiem od początku do końca charakter naiwnej wypowiedzi, przy czym cecha ta nie umniejsza wartości wypowiedzi, lecz przeciwnie, dodaje jej swoistego uroku. Autentyczna twórczość każdej jednostki nosi piętno autora, bez względu na to, z jakim rodzajem autora mamy do czynienia. Piękno sztuki dziecka i jej atrakcyjność wiąże się więc z naiwnością i tak właśnie należy ją rozumieć i kształtować.
Około czternastego roku życia, a więc w okresie gdy dziecko przestaje odczuwać i pojmować świat w sposób naiwny, a zaczyna nabierać cech człowieka dorosłego, budzi się w nim krytyczny stosunek do jego dotychczasowej naiwnej twórczości i wtedy mogą się załamać wszystkie dotychczasowe piękne, twórcze zalety dziecka. Ale można je i przez ten krytyczny moment umiejętnie przeprowadzić, chroniąc przed załamaniem i zamarciem jego twórczości.
Sposób kształcenia dziecka, dość jednolity w okresie naiwnej dziecięcej twórczości, po czternastym roku życia ulega zasadniczej zmianie, musi bowiem być dostosowany do umysłowości już dojrzalszej jednostki. A więc gdzieś pomiędzy 14 i 16 rokiem życia trzeba będzie zabezpieczyć ucznia przed powstającymi w tym czasie trudnościami. Jednym ze sposobów (może nawet jedynym) jest przesunięcie zainteresowań na zagadnienia sztuki użytkowej, a tym samym odwrócenie uwagi ucznia od realistycznej interpretacji obrazu. Rozpoczynamy więc z całym zespołem pracę w takich technikach, jak ceramika, druk na papierze i tkaninie, linoryt itp. W ten sposób praca w nowych, interesujących i pełnowartościowych technikach może uchronić ucznia przed załamaniem. Zjawia się ono wskutek niedojrzałości dziecka do podjęcia tzw. studium akademickiego i niemożności wypowiadania się już w dotychczasowy, dziecięcy, naiwny sposób. Studium akademickie można bowiem rozpocząć zazwyczaj dopiero około 16 roku życia (tylko w wyjątkowych wypadkach nieco wcześniej).
W każdym razie nie można stosować w okresie dojrzalszym metod, które są słuszne w okresie dziecięcym, ale tak samo metod słusznych w okresie późniejszym nie można stosować w okresie dziecięcym. Przez cały czas trwania nauki zarówno dzieci, jak i dorosłych nauczyciel powinien stać na stanowisku, że ma do czynienia z twórczością, która wyrasta z żywego, nowego przeżycia, a nie z martwych schematów i bezdusznej umiejętności wykonywania wyuczonych spraw.